در سالهاي اخير با توجه به روند رشد جمعي، محدوديت منابع طبيعي، آلودگي فزاينده آب و هوا و خاك، بحرانهاي زيست محيطي نظير تخريب لايه ازن، بارش بارانهاي اسيدي، گرم شدن كره زمين و تهديد گازهاي گلخانهاي تعداد بسيار زيادي از استانداردها، پروتكلها و كنواسيونها زيست محيطي به صورت ملي و منطقهاي به وجود آمدند.
افزايش حساسيت نسبت به موارد فوقالذكر منجر شد كه در ژوئن 1992 در كنفرانس ملل متحد در مورد محيط زيست و توسعه در ريودوژانيروي برزيل، مفهوم توسعه پايدار مطرح و بيش از 100 كشور جهان بر روي نياز به وجود آمدن استانداردهاي بينالمللي مديريت زيست محيطي توافق نمايند. به وجود آمدن موانع غير تعرفهاي در راه تجارت در اثر وجود استانداردهاي مختلف زيست محيطي، تعهد جهاني نسبت به حفظ محيط زيست و موفقيت سري استانداردهاي ISO 9000 در بكارگيري و رشد سريع آن در سطح جهاني، سازمان بينالمللي استاندارد را بر آن داشت تا تحقيقي را در زمينه ارزيابي نياز به استانداردهاي بينالمللي مديريت زيست محيطي بعمل آورد. به اين منظور گروه مشاوره استراتژيك در زمينه زيست محيطي (SAGE) تشكيل شد. در پاييز سال 1992 SAGE نتايج حاصل از تحقيقات خود را به هيات مديره فني ايزو ارائه نمود. بر اين اساس كميته فني 207 (TC207) در ژانويه 1993 توسط سازمان بينالمللي استاندارد تشكيل و بدين ترتيب دومين فعاليت سازمان بينالمللي استاندارد در زمينه استانداردهاي مديريت با هدف زيست محيطي آغاز گرديد. اين كميته با ماموريت "تدوين استاندارد مديريت زيست محيطي، ابزارها و سيستمها" كار خود را با 50 عضو كه هر يك از آنها عضو سازمان بينالمللي استاندارد نيز بودند آغاز كرد. سازمان بينالمللي استاندارد، پس از تشكيل هر كميته فني يك شماره به مدارك و مستندات مربوط به آن كميته تخصيص ميدهد. اين شماره براي كميته فني 207، 14000 ميباشد. بنابراين استانداردهاي تدوين شده توسط اين كميته سري ISO 14000 بوده و به سري استانداردهاي ISO 14000 معروف شدند. از خانواده ISO 14000 سري ISO 14000 قابل مميزي و صدور گواهينامه ميباشد كه آخرين ويرايش آن در سال 2004 ميباشد. اين استاندارد توسط "كميته ملي استاندارد سيستمهاي مديريت" در تاريخ 8/5/1377 مورد تاييد قرار گرفت و به عنوان استاندارد رسمي ايران منتشر شد.
مرحله اول: تعريف ساختار پروژه و تعيين وضعيت موجود
هدف از اين مرحله تعيين وضعيت فعلي، تعيين فاصله وضعيت فعلي با نيازمنديهاي ISO 14001 و پيشنهاد قدمهاي اصلي اجرايي براي حركت به سمت برآورده نمودن نيازمنديهاي ISO 14001 ميباشد.
اين مرحله شامل تدوين خطمشي مديريت محيط زيست- شناسايي اوليه جنبههاي زيست محيطي در سازمان و قابليتهاي سازمان در كنترل و اندازهگيري آنها و شناسايي اوليه الزامات قانوني و ساير الزامات سازمان ميباشد.
مرحله دوم: بازنگري، تحليل و تطبيق شرايط سازمان كارفرما با استاندارد ISO 14001
هدف از اين مرحله تدوين سيستم مديريت محيط زيست و انجام اصلاحات مورد نياز در شرايط زيست محيطي سازمان به نحوي كه ساختار كليه اجزاي سيستم مديريت محيط زيست به صورت تدوين شده و سازمان يافته مطابق استاندارد ISO 14001 باشد.
اين مرحله شامل نهايي كردن شناسايي جنبه هاي زيست محيطي اوليه از طريق تشكيل گروههاي كاري در سازمان و شناسايي الزامات قانوني/ ساير الزامات، ارايه سيستم ارزيابي جنبههاي زيست محيطي- ارايه سيستم جهت ارزيابي انطباق با الزامات قانوني و ساير الزامات ميباشد.
مرحله سوم: آمادهسازي سازمان جهت اخذ گواهينامه تاييد صلاحيت
هدف از اين مرحله حصول اطمينان از عملكرد صحيح سيستم مديريت زيست محيطي ISO 14001 ميباشد.
بكارگيري اين استانداردها، همانند همه استانداردهايي كه توسط سازمان بينالمللي استاندارد تدوين شده است، جنبه داوطلبي دارد. حوزه تحت پوشش اين استاندارد، سازمانهاي توليدي و خدماتي و صرف نظر از بزرگي و يا كوچكي سازمان ميباشد.
- حفاظت از محيط زيست و پيشگيري از آلودگي
- صرفهجويي در مصرف انرژي و بكارگيري انرژيهاي تجديد ناپذير
- تقليل و كاهش اثر ضايعات
- كاهش هزينهها و سودآوري بلند مدت سازمان
- ارتقاء بهرهوري بدليل استفاده بهينه از منابع - افزايش انطباق با مقررات و قوانين محيط زيست و كاهش جرائم و خسارتهاي زيست محيطي
- كسب اعتبار براي سازمان با كاهش هزينههاي ناشي از آلودگي و جرائم زيست محيطي، افزايش قدرت توليد و ارائه نامي مطمئن و معتبر بهبود ارتباط، تامين و رضايت طرفهاي ذينفع